U wielu pacjentów choroba przybiera postać tzw. depresji maskowanej, gdzie dominują dolegliwości somatyczne: bóle ciała, problemy ze snem czy nawracające zmęczenie. Wczesne rozpoznanie depresji maskowanej ma ogromne znaczenie dla skuteczności terapii i uniknięcia przewlekłego przebiegu choroby.
Depresja maskowana często manifestuje się poprzez symptomy, które na pierwszy rzut oka wydają się typowe dla chorób somatycznych. Mogą to być przewlekłe bóle głowy, bóle mięśni i stawów, zaburzenia pracy jelit czy ciągłe uczucie zmęczenia. Pacjenci wielokrotnie zgłaszają się do różnych specjalistów, zanim trafią do psychiatry, bo objawy bardziej przypominają schorzenia internistyczne niż problemy psychiczne.
Taka forma depresji może prowadzić do błędnej diagnozy, opóźnienia leczenia i niepotrzebnych badań. W Polsce lekarze coraz częściej zwracają uwagę na konieczność oceny psychicznego tła dolegliwości, zwłaszcza u osób, u których standardowa diagnostyka nie wykazuje nieprawidłowości.
Przyczyny występowania depresji maskowanej są złożone. Jednym z czynników jest społeczny stereotyp, że choroba psychiczna to „słabość”, przez co pacjenci nie zgłaszają obniżonego nastroju, a koncentrują się na objawach fizycznych. Z biologicznego punktu widzenia depresja zaburza równowagę neuroprzekaźników, co wpływa na układ nerwowy i odczuwanie bólu.
Dlatego sygnały choroby mogą być odbierane jako dolegliwości somatyczne. W polskich realiach dodatkowym problemem jest ograniczony dostęp do psychiatrów i psychoterapeutów, co sprawia, że pacjenci długo leczą się na objawy, a nie na ich rzeczywistą przyczynę. Zrozumienie mechanizmu maskowania objawów jest kluczowe dla szybszej diagnostyki.
Rozpoznanie depresji maskowanej wymaga uważnego wywiadu lekarskiego i wykluczenia chorób somatycznych. Pacjenci często trafiają do internisty, neurologa czy gastrologa, zanim zostanie skierowana uwaga na sferę psychiczną. Ważnym elementem diagnostyki jest ocena współwystępowania objawów psychicznych: braku energii, trudności z koncentracją czy utraty zainteresowań.
W Polsce stosuje się również standaryzowane kwestionariusze, które pomagają wykryć depresję nawet w jej nietypowych postaciach. Dopiero pełna ocena pozwala na wdrożenie odpowiedniego leczenia, które może obejmować farmakoterapię, psychoterapię lub terapię łączoną. Im szybciej pacjent zostanie prawidłowo zdiagnozowany, tym większe szanse na skuteczną poprawę.
