Ankieta

Jak sformułować poprawnie Ankietę - praktyczne porady.

      Na niniejszej stronie prezentujemy kilka wskazówek przydatnych do budowy poprawnej ankiety. Wskazówki te nie są oczywiście w żadnym stopniu sformalizowane, a ich źródło to nasza codzienna praktyka i doświadczenia ze źle sformułowanymi pytaniami ankiety. Właściwe określenie pytań w ankiecie ma bardzo duży wpływ na jakość wniosków które na jej podstawie mają być wyciągnięte, i często jest to ważniejszy punkt od samych obliczeń statystycznych. Bazując na własnym doświadczeniu radzimy już na etapie budowy ankiety skonsultować ją ze specjalistą od analizy danych. Unikniecie Państwo dzięki temu wielu nieprzyjemności podczas analizowania danych.

WSKAZÓWKI:

   1.

      Unikaj pytań otwartych, czyli takich w których respondent sam wpisuje swoje uwagi i wnioski. Pytania te są często w badaniu bardzo potrzebne, jednak zbyt wiele takich pytań uniemożliwia przeprowadzenie analizy ilościowej, czyli obliczenia statystyk na podstawie ankiety.
      
2. Staraj się zadawać jasne i zrozumiałe pytania.
3. Sugeruj odpowiedzi tak aby można je było łatwo umieścić przynajmniej na skali pięciostopniowej (Tzw. skali Likerta).
      Przykład:
      " Pytanie 1.  Wykształcenie:
      a) Podstawowe
      b) Zawodowe
      c) Średnie
      d) Wyższe
      e) Stopień doktora"

Lub inny przykład (*):
      "Pytanie 2. Czy jesteś zadowolony z systemu motywacji w twoim przedsiębiorstwie:
      a) Zdecydowanie zadowolony,
      b) Zadowolony,
      c) Umiarkowanie zadowolony,
      d) Trudno mi powiedzieć,
      e) Umiarkowanie niezadowolony,
      f) Niezadowolony,
      g) Zdecydowanie niezadowolony."

Powyższy przypadek jest bardzo dobrym przykładem na poprawne zadanie pytanie w ankiecie, które można w następnym etapie poddać analizie ilościowej (z wykorzystaniem np. testów nieparametrycznych). Można oczywiście takie pytanie również "spalić" podając tylko następujące odpowiedzi (**):

"Pytanie 2. Czy jesteś zadowolony z systemu motywacji w twoim przedsiębiorstwie:
      a) Jestem zadowolony
      b) Jestem niezadowolony"

Jest to klasyczny przykład niepoprawnego pytania. W powyższym przykładzie (abstrahując nawet od statystyki) ograniczenie się do zaledwie dwóch odpowiedzi jest sytuacją bardzo sztuczną, nienaturalną, a w konsekwencji późniejszego przeprowadzenia analizy danych zmienna zerojedynkowa znacznie ogranicza możliwości przeprowadzenia rzetelnych analiz.
Uwaga: Zawsze można przejść ze skal mocnych na słabe (czyli zredukować (*) do (**)), natomiast nie da się wykonać czynności odwrotnej czyli przejść ze skali słabej na  skale mocne.

4. Kodowanie danych.
Odpowiednie kodowanie danych po przeprowadzniu badań ankietowych jest kluczowym elementem pozwalającym na stworzenie bazy danych.